เรียนรู้ ...คำพ้อง คำไวพจน์

คำพ้องเสียง คือ คำที่อ่านออกเสียงเหมือนกัน เขียนต่างกัน และมีความหมายต่างกัน

ตัวอย่าง

คำพ้องเสียง	คำอ่าน	ความหมาย
จัน จันทน์ จันทร์ จรร	จัน จัน จัน จัน	ผลไม้ที่สุกเหลืองหอม ต้นไม้ที่มีเนื้อ ดอก และผลมีกลิ่นหอม ดวงเดือน ชื่อวันลำดับที่ 2 ของสัปดาห์ ความประพฤติ
โจษ โจทก์ โจทย์	โจด โจด โจด	เล่าลือ กล่าวขาน ผู้ฟ้อง ผู้กล่าวหา คำถามในวิชาเลข
พัน พันธ์ พันธุ์ พรรณ ภัณฑ์	พัน พัน พัน พัน พัน	จำนวน 10 ร้อย หรือมัดโดยรอบ เกี่ยวข้องกัน ผูกมัด เชื้อสาย เหล่าก่อ สีผิว ชนิด สิ่งของ
สัน สันต์ สรร สรรค์ สัณฑ์	สัน สัน สัน สัน สัน	แนวที่สูงขึ้น สงบ คัด เลือก สร้าง ป่า

คำไวพจน์ หมายถึง คำที่มีความหมายอย่างเดียวกัน หรือคำคำหนึ่งมีคำอื่นให้เลือกใช้ได้มากมาย เช่น

ท้องฟ้า มีคำใช้  อัมพร, คัคนานต์, นภาลัย, โพยม, นภางค์

ช้าง มีคำใช้    คชสาร, กุญชร, คเชนทร์, ไอยรา, กรี (กะ-รี) 

ม้า มีใช้คำ    สินธพ, อัศวะ, อาชาไนย, พาชี, มโนมัย, แสะ

ดวงอาทิตย์ มีใช้คำ ทินกร, รวิ, ไถง, สุริยัน, สุรีย์, สุริยะ

ผู้หญิง มีใช้คำ    นงเยาว์, โฉมตรู, พธู, นงราม, สมร, กัลยา,ฯลฯ เป็นต้น

พระจันทร์ =รัชนีกร /แข/ บุหลัน/ นิศากร/ ศศิธร

 พระอาทิตย์ =ทินกร /ประภากร/ ทิวากร/ ตะวัน/ สุริยา

 ทองคำ =สุวรรณ /เหม/ กนก/ มาศ/ อุไร

 ป่า =ไพร /พง/ ดง/ อารัญ/ พนา

 เมือง =บุรี /ธานี/ นคร/ ปุระ/ กรุง

 ผู้หญิง =สตรี /อิตถี/ นารี/ กามินี/ พธู

 ดอกไม้ =บุปผา /บุษบา/ โกสุม/ มาลี/ ผกา

 พระเจ้าแผ่นดิน= ราชา/ ภูมี/ นฤบดี/ นราธิป/ นฤบาล

 ภูเขา =คีรี /สิงขร/ บรรพต/ ไศล/ ศิขรินทร์

 นักบวช =มุนี /ฤษี/ ดาบส/ นักพรต/ นักสิทธิ์

 น้ำ =อาโป /อุทก/ วารี/ ชล/ คงคา

 ไฟ =อัคคี /เตโช/ เพลิง/ อัคนี/ บาพก

 ช้าง =ไอยรา/ ดำรี/ กุญชร/ สาร/ คช

 แผ่นดิน =ภูมิ/ ธรณี/ ปฐพี/ ธาตรี/ ธรา

 ท้องฟ้า =นภา/ เวหา/ อัมพร/ ทิฆัมพร/ คัคนานต์

 นก =สกุณา/ ปักษา/ สุโนก/ วิหค/ ทิชากร

 ม้า =พาชี/ ดุรงค์/ หัย/ สินธพ/ อัศวะ

 งู =อุรค/ ภุชงค์/ ผณี/ ทีฆชาติ/ นาคา

 ยักษ์ =อสูร/ รากษส/ แทตย์/ ทานพ/ มาร

 เทวดา =อมร/ เทพ/ สุร/ เทพยดา/ นิรชร

นางฟ้า =อัจฉรา/ อัปสร/ รัมภา/ เทพธิดา/ เทวี

 เด็ก =พาล/ ทารก/ ดรุณ/ กุมาร/ ศิศุ

ต้นไม้ =พฤกษ์/ รุกข์/ ตรุ/ เฌอ/ ทุม

 พ่อ =บิดา/ ชนก/ บิตุรงค์/ บิดร/ ปิตุ

 แม่ =มารดา/ ชนนี/ ชเนตตี/ นนทลี/ มาตุ

 สวยงาม =ประไพ/ อำไพ/ วิลาวัณย์/ วิไล/ โสภา

 ข้าศึก =ริปู / ปัจนึก/ ศัตรู/ ปรปักษ์/ บร

 พระอินทร์ =โกสีย์/ สักกะ/ อมรินทร์/ สหัสนัยน์/ สุชัมบดี

 ตาย =อาสัญ/ บรรลัย/ มรณา/ ตักษัย /วายชนม์

 ใจ =กมล/ หทัย/ ฤดี /ฤทัย /แด

คำไวพจน์ ในบทละคร เรื่อง รามเกียรติ์

๑.              โกรธ	กริ้ว  โกรธา  พิโรธ
๒.              ความสุข	เกษมศรี  ผาสุก  เสาวภาคย์  โสมนัสสา
๓.              ความรุ่งเรือง	จำรัส  ชวลิต  มงคล  รูจี  ศรีสวัสดิ์  อำไพ
๔.              ฆ่า	พิฆาต  ล้างชีวี  สังหาร
๕.              ช้าง	กุญชร คช  คชธาร  คชสาร  เอราวัณ  ไอยรา
๖.              ชั่ว เลว	จัณฑาล   สาธารณ์  อัปลักษณ์
๗.              ชีวิต	ชีวัน  ชีวา  ชีวี
๘.              ดวงใจ	ฤทัย  หทัย  หฤทัย  อุทัย  อุรา
๙.              ดอกบัว	โกเมศ  ปทุม  ปทุมา
๑๐.         ดอกไม้	บุปผา  บุษบา  ผกา
๑๑.          เดิน	กราย  บทจร  ยาตรา
๑๒.         ตา	นัยน์  นัยน์เนตร  เนตร
๑๓.         ตาย	บรรลัย  มรณา   วายชนม์  วายปราณ  ม้วยสังขาร์   สิ้นชีวา  สิ้นชีวี  อาสัญ
๑๔.         แต่งงาน	วิวาห์  สมพงศ์  อภิเษก
๑๕.         ทหาร	พล  พลากร  โยธา
๑๖.         เทวดา	เทพ  เทพบุตร  เทวราช  เทวา  เทวัญ  เทวินทร์  เทเวศร์  สุรารักษ์  สุราฤทธิ์  อมร
๑๗.         เท้า	บทศรี  บาท  บาทา
๑๘.         นางฟ้า	เทพธิดา  เทวี  อัปสร
๑๙.         .น้ำ	ชลธาร  ฃลาลัย  นที  ธารา  ยมนา  วาริน  อารี
๒๐.         .ป่า	ดง  ดงดอน  พง  พนาดร  พนาลี  พนาสัณฑ์  ไพร  ไพรสาณฑ์  อรัญ
๒๑.         .ผู้หญิง	กัลยา  นงคราญ  นงลักษณ์  นารี  นางศรี  บังอร ยุพาน  เยาวลักษณ์  เยาวมาลย์ยุพาน  วนิดา  สตรี  สมร  อรไท
๒๒.         .พระเจ้าแผ่นดิน	กษัตรา  กษัตริย์  ขัตติยะ  ภูธร  ภูนี  ภูวไนย  พระจักรี  ไอศวรรยา  ไอศูรย์
๒๓.         พระอาทิตย์	ตะวัน  สุริยน  สุริย์  สุริยะ  สุริยัน  รวิ  อโณทัย
๒๔.         พระอินทร์	โกสีย์  เจ้าตรับตรึง  มัฆวาน  วชิราวุธ  หัสนัยน์
๒๕.         พระอิศวร	เจ้าไตรโลกา  เจ้าโลกา  จรีเนตร  พระเจ้าภพไตร  พระปิ่นเกศ  พระศุลี     พระสยมภูวนาถ  พระสยมภูวญาณ  พระอิศรา  พระอิศราธิบดีรุทร
๒๖.         พ่อ	บิดา  บิตุรงค์  บิตุเรศ  พระชนก
๒๗.         พูด	จำนรรจา  ตรัส  ประภาช  พจนารถ  พจมาน  วาจา วาที
๒๘.         ฟ้า	นภาลัย  เวหา  อัมพร
๒๙.         ภูเขา	คีรี  ภูธร  ภูผา  บรรพต  สิงขร
๓๐.         มือ	กร หัตถา  พระหัตถ์
๓๑.         เมือง	นครา  นคเรศ  ธานี  พระนคร  พารา
๓๒.         แม่	ชนนี  มารดร  มารดา
๓๓.         ยักษ์	กุมภัณฑ์  มาร  ยักษา  ยักษี  อสุรา  อสุรินทร์  อสุรี
๓๔.         ร่างกาย	กายา  สังขาร์  อินทรีย์
๓๕.         ลูกชาย	กุมาร  กุมารา  บุตรา  โอรส  โอรสา
๓๖.         หน้า	พักตร์  พักตรา
๓๗.         อำนาจ	เดชา  ฤทธา  ฤทธิ  ฤทธิ์  ฤทธิไกร  ฤทธี  ศักดา

ขอขอบคุณ  http://www.learners.in.th/blogs/posts/421701